5 Adımda Değişim

Size 5 adımda değişimin mümkün olabileceğini anlatıyoruz. Hayat, geçmişte tekrarlanarak yapılan eylem ve düşüncelerin toplamından oluşmaktadır. Journal of Personality adlı dergide yayınlanan bir çalışma, verilen kararların %45’inden fazlasının gerçek kararlar olmadığını, bilakis alışkanlıklar olduğunu ortaya koydu. Bu alışkanlıklar gelenekselleşmediği, otomatik rutinliğe geçmediği sürece vazgeçilebilir hal alıyor. Yalnızca 5 adımda değişim yapmak mümkündür.

Bir alışkanlığın değiştirilmek istenmesi her daim zor bir süreç arz etmekte ve çaba istemektedir. Zira birey, yıllardır içerisinde bulunduğu rahatlık alanının dışına çıkmak zaruretindedir. Bir araştırma ve çalışma, bir alışkanlığın gelişimi için gereken sürenin çok farklı olabileceğini ve 18 ile 254 gün arasında da bu sürenin değişebileceğini ortaya koymaktadır.

Hiç yaşantınızda bir takım şeyleri değiştirmeyi arzuladınız mı? Dilediyseniz bu süre size neler hissettirdi? Başarısız olma endişe ve korkusu, risk alabilme tedirginliği bunlardan birkaçı olabilir.

Uzun lafın kısası hayat tarzı değişimi 1 adımla gerçekleşemez. Bu önemli sürecin temelinde önemli bir varsayım söz konusudur. Bu sürecin bir adımda değil, belirgin ve evvelden kestirilebilen aşamalar serisinde gerçekleştirilebilmesi muhtemeldir. Her bireyin kendi değişim aşamasının hangi evrede olduğu farkındalığına varması gerekir. Bu hususlar başarıya yardımcı unsurlardır. Değişimin beş aşaması, beslenme alışkanlığıyla da doğrudan ilişkilidir.

Temel 5 aşama, sağlıksız beslenme, egzersiz yapamama, yeni bir etkinliğe ya da derse başlayamama şeklinde bir takım davranışların değiştirilmesini içermektedir.

Aşama: İnkâr Safhası

Bu aşamada insanlar alışkanlıklarında hiç bir değişiklik yapmak istemez ve sorunlarının olduğu bilincinde değillerdir. Değişim hususunda yeteneklerinin olduğu karamsarlığı içindedirler. Öyle ki, yaşam tarzı alışkanlıklarının olumsuz etkilerini dahi inkâr ederler. Misal vermek gerekirse;

Egzersiz yapmama kararlarını onaylamalarına yardımcı verileri dikkatle eler, süzgeçten geçirir ve filtrelerler. Büyük oranda bireylerin inkâr etme aşamasıdır.

Maalesef bu aşamadaki bireylere ulaşma ve yardımda bulunmak da oldukça zordur. İnkârı durdurmak için duygusal tetikleme veya bir tür olay gerekmektedir. (Değişimle ilgili makale okuyan, araştıran bireyler, bu aşamada değillerdir.)

Aşama: Niyetlenme Safhası

Bu aşamada birey, yaşam tarzı değişiminin gaye, vakit, mali bedelle yararları arasında ölçümleme yapar. Değecek bir husus olup olmadığını anlama ve gözlemleme evresine girer. Bireylerin harekete geçmeksizin bu aşamada yıllarca kalması mümkündür. Erteleme alışkanlığı bir zaman sonra baş gösterecektir ki, erteleyenler helak olur. Artık yeni bir erteleme alışkanlığı ile büyük sorun baş gösterecektir.

Güçlü, motive eden, moral veren hedef ve ilkeler konulması, sonuçların göz önünde canlandırılması bu aşamanın tamamlayıcılığı açısından önemlidir. Şayet bireyin yararına olacak yeni değişim yolları tespit edilebilirse, yararlar ve fayda hususu mali bedel ve külfetlere karşı ağır gelecektir. İnsan, acıyı azaltmak için haz almaya meyilli bir varlıktır. O husustan değişiklikten ne denli keyif alınırsa, o denli eylemsel bir hareket söz konusu olacak ve başarı o sürede elde edilebilecektir.

Aşama: Hazırlık Evresi

Hazırlık evresindeki bireyler, olumsuz alışkanlıklarını bir ay içerisinde, en fazla 2 ay içinde değiştirmeye karar alırlar. Bu evrede yer alanları tebrik etmek gerekir. Muhtemel olarak bir beslenme uzmanı ile de randevu (termin) ayarlaması yapmak, egzersiz yapma yollarını aramaya koyulmak üzere olunan evredir. Tam olarak rutine dönüştürülmeden bir spor kulübüne üye olan kişiler bu evre dâhilinde sayılabilirler.

Aşama: Eylem Süreci

Eylem süreci, yaşam tarzını değiştirmenin esas adımıdır. Eylemsel olarak değişim başlamış ve adım atılmıştır. Bu evredeki kişiler, düzenli egzersiz yapar, sağlıklı beslenir ve tüm bu hususi değişimlerin başlangıç noktasındadır. Dolayısıyla eski alışkanlık ve yaşam tarzına dönme riski vardır. Bu yüzden motivasyonun tam ve kararlılığın daimiliği açısından bir takım tekniklerin öğrenilmesi gerekir.

Aşama: Devamlılık Hali

Kalıcı yaşam tarzı ve kaliteli yaşam standartlarına geçme sürecinin temel aşamasıdır. Yıllarca istikrarlı egzersiz yapma, olumlu alışkanlıklar edinme ve sağlıklı beslenme alışkanlığıyla beraber kaliteli yaşam kurallarına riayet etme durumunda olan bireyler, kararlılığını birçok kez göstermiş ve takva ile eylemlerine sadık kalmakta ise, “Devamlılık Hali” içerisindeki aşamadadırlar.

İnkâr ile niyetlenme aşamasındaki kişiler, sürekli git-geller yaşıyor. Bir kilo verip, tekrar alıyor. Bu kısır döngüden kurtulmak için küçük bir takım değişikliklerle istikrarlı davranılmalıdır.

Değişim hususunda zihinsel,  duygusal ve fiziksel bir değişim alışkanlığı edinilmelidir. Vücut bir defa değişime başladıysa ASLA duraksatılmamalı ve durmaksızın gelişim desteklenmelidir. Zor durumlar ve hayat koşulları bazen denk gelse dahi bırakmak yerine seviyeyi düşürüp, devam etmek daha faydalıdır.

Yorum bırakın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir